Khi mua đồ gỗ trang trí nội thất, bạn thường người thấy mùi vị cay nồng, mùi hăng gây khó chịu; đôi khi chúng có thể làm bạn cay mắt, cay mũi, đau đầu thì có nghĩa là nội thất nhà bạn đang chứa rất nhiều formaldehyde. Vậy formaldehyde là gì? Ứng dụng của chúng ra sao và có nguy hiểm đến sức khỏe hay không?
1. Formaldehyde Là Gì?
Formaldehyde là aldehyde đơn giản nhất, có công thức hóa học là H2CO. Đây là một hợp chất hữu cơ không màu và dễ bay hơi. Ở điều kiện bình thường, formaldehyde là một chất khi và có mùi hăng mạnh.
Trong hóa học, formaldehyde còn có nhiều tên gọi khác nhau như formol, fomandehit, methyl aldehyde, methylene oxide, metana…
Hiện nay, formaldehyde được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau như sản xuất gỗ công nghiệp, bảo quản các mẫu thí nghiệm, làm chất tiệt trùng…
2. Tính Chất Của Formaldehyde
Cùng như nhiều hóa chất khác, tinh chất của formaldehyde cũng được chia thành hai loại là tính chất vật lý và tính chất hóa học.
2.1. Tính chất vật lý của formaldehyde
- Formaldehyde là một chất dễ bay hơi. Khi ở trong điều kiện bình thường, chúng có khả năng chuyển sang thể khí, không màu, có mùi hăng, khó ngửi và tan mạnh trong nước.
- Độ hòa tan trong nước > 100 g/100 ml (20 độ C).
- Điểm nóng chảy: -117 độ C (156 K).
- Điểm sôi: -19.3 độ C (253.9 K).
2.2. Tinh chất hóa học của formaldehyde
Formaldehyde có các thuộc tính hóa học của nhóm anđehit (-CHO):
- Phản ứng khử tạo thành ancol, hidrocacbon và amin hóa.
- Phản ứng oxy hóa để tạo thành axit.
- Phản ứng cộng hợp.
- Phản ứng cannizzaro có xúc tác của bazơ để tạo thành axit formic và methanol.
- Tham gia các phản ứng hóa học có sự tham gia của liên kết -CH.
- Formaldehyde là một chất có ái lực điện tử (electrophil), nên chúng có thể tham gia vào các phản ứng thế thơm ái lực điện tử với các hợp chất thơm, hoặc các phản ứng cộng ái lực điện tử với các anken.
3. Những Ứng Dụng Của Formaldehyde Trong Đời Sống
Formaldehyde được ứng dụng trong công nghiệp sản xuất, bảo quản thực phẩm và trong y học.
3.1. Ứng dụng của formaldehyde trong công nghiệp sản xuất
- Hóa chất formaldehyde là thành phần chính của các loại keo được sử dụng trong sản xuất gỗ công nghiệp. Vì formaldehyde có tính kết dính mạnh nên giúp tăng cường độ cứng cho gỗ. Đồng thời, hóa chất này còn có tác dụng chống ăn mòn, chống mối mọt và giúp sản phẩm luôn giữ được hình thái chắc chắn.
- Ngoài ra, formaldehyde còn được ứng dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp nhựa, chất dẻo, dệt may, xây dựng, mỹ phẩm, thuốc nhuộm tóc…
- Formaldehyde còn được ứng dụng làm chất tiệt trùng trong nông nghiệp và thủy sản nhờ có tính khử cao.
- Formaldehyde còn được tạo thành dạng bọt xốp để sản xuất các vật liệu cách điện.
3.2. Ứng dụng của formaldehyde trong bảo quản thực phẩm
- Formaldehyde dễ dàng liên kết với các protein có trong thực phẩm để tạo hợp chất bền, không bị thối rữa, không ôi thiu để tăng thời gian bảo quản thực phẩm. Một số thực phẩm sử dụng formaldehyde như bánh phở, hủ tiếu, bún…
- Vì giá thành thấp nên formaldehyde còn được sử dụng trong bia để làm chất chống cặn.
3.3. Ứng dụng trong y học
Trong y khoa, formaldehyde có công dụng tiêu diệt vi khuẩn, vi trùng. Ngoài ra, chúng còn là dung môi để bảo vệ các mẫu thí nghiệm, nội tạng trong cơ thể người khi ướp xác.
4. Tác Hại Của Formaldehyde Đối Với Sức Khỏe
Tuy có nhiều công dụng trong đời sống nhưng formaldehyde lại là một chất độc hại đối với sức khỏe con người. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, formaldehyde đặc biệt nguy hiểm vì chúng có thể gây bệnh ung thư. Những tác hại có thể kể đến như:
- Nếu như hít phải formaldehyde chỉ trong một thời gian ngắn có thể gây ra kích thích mắt và màng nhầy, làm chảy nước mắt, gây đau đầu, khó thở.
- Nếu như tiếp xúc trong một thời gian dài sẽ gây những tác hại nghiêm trọng cho da, đường hô hấp và bạch cầu.
- Đối với phụ nữ mang thai, formaldehyde có thể gây biến dị nhiễm sắc thể, ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
- Khi formaldehyde đi vào cơ thể, chúng có thể gây ung thư.
Hy vọng với những thông tin hữu ích trong bài viết sẽ giúp bạn hiểu được formaldehyde là gì, ứng dụng và tác hại như thế nào. Formaldehyde là một hóa chất được ứng dụng rất nhiều trong đời sống nhưng chúng cũng mang những mối nguy hiểm với cơ thể. Chính vì thế bạn cần phải cẩn trọng trong quá trình sử dụng.
Xem thêm: Hóa Chất Tinh Khiết Là Gì? Mua Hóa Chất Tinh Khiết Ở Đâu?